Dünya Yahudiliği iki bloğa ayrılmıştır. Sefaradlar ve Aşkenazlar. Aralarında her konuda inanç ve hedef birlikteliği yoktur.
Yahudi nüfusunun büyük çoğunluğunu (%80) Aşkenazlar oluşturur. Batı ülkelerinde yaşadılar ve Hıristiyan devletlerin vatandaşı oldular.
Batılı Yahudiler de denilen Aşkenazlar, Hıristiyan milletlerin gözünde Hz. İsa’nın katilleri olarak bilinir. Hıristiyanlara göre Hz. İsa (as) onlar yüzünden çarmıha gerilmişti. Bu yüzden Yahudileri hep hor görüp şiddet gösterdiler. (Göçe zorlanmalarının tek sebebi bu değildi elbette. Casusluk faaliyetleri, taşkınlıkları, huzur bozmaları vs. gibi etkenler de kendilerine olan nefreti arttıran sebeplerdendir. Rusya ve Almanya’da uğradıkları kitlesel katliamlar ise çok başka meselelerdir. Katliamların perde arkasında Siyonist liderlerin güçlü bir şekilde parmak izleri bulunuyor.)
İkinci Yahudi bloğu ise Sefaradlar ise İspanya'da Hıristiyan zulmünden kaçarak kendilerine tek sahip çıkan Osmanlı topraklarına yerleşen yahudilerdir. Kendilerine Sultan II. Bayezid sığınma hakkı vermişti. Osmanlı topraklarında huzur ve güven içinde var oldular. Kültürel çoğulculuğun ne demek olduğunu bu topraklarda öğrendiler. Avrupalı dindaşları olan Aşkenazlardan bu anlamda çok farklı bir hayat tecrübesine sahip oldular.
Bu ayrışmalardan dolayı İsrail’de iki ayrı hahambaşılık bulunuyor. Biri Aşkenazlara, diğeri Sefaradlara hizmet veriyor. İsrail’in kurucu unsuru ise Aşkenazlardır. İsrail, bir Yahudi devleti değil Aşkenaz organizasyonudur. Bu tanımlama daha doğrudur.
İsrail’de önemli makamlar, Aşkenazlar tarafından parsellenmiştir. Devletin mekanizması tümüyle onların kontrolündedir. Yani Avrupa’da horlanıp hakir görülen Avrupa Yahudileri. Kurulduğu günden bu yana öne çıkan bütün devlet adamları Avrupa kökenlidir. Sefaradlar ise devletin içinde yok gibidirler. Yönetim kademelerine ve kilit noktalara yaklaştırılmazlar. Sefaradlara güvenmezler ve İsrail’de ikinci sınıf Yahudi statüsündedirler.
Kaynak: Araştırmacı-Yazar Mahmut Haldun Sönmezer’in "Aşkenazların Devleti İsrail" başlıklı yazısından faydalanıldı ve kısmen Hucurat Hareketi yorumuyla da desteklenerek hazırlandı.
