İNTİFADA

İNTİFADA NEDİR?

İntifada, Arapça bir kelimedir. Sözlük anlamı olarak silkinmek, ayağa kalkmak, başkaldırmak demektir. Filistinlilerin İsrail işgaline karşı başlattıkları direnişin adı olarak kullanılır.

İntifada, Filistin'de bilinen iki kez olmak üzere 1917 den beri Filistinlilerin kendi tepkilerini özgürce ifade ettikleri eylemdir, bu direniş hareketi defalarca yaşanmış ve günümüzde de yaşanmaktadır.

Filistin ve Kudüs meselesi, yüzyıllara dayanan, birçok ülke ve medeniyetin izlerini taşıyan bir meseledir. Osmanlı devletinin hâkimiyetinden sonra çeşitli destek ve işgallerle Filistin’de kendini gösteren Siyonist yoğunluklu Yahudiler, Kudüs’ü ele geçirme planlarının bir parçası olarak Filistin halkına türlü zulüm ve soykırım uygulamışlardır. Filistin halkı, Siyonist Yahudilerin yıllarca süregelen bu soykırım çabalarını, tamamen durduramasa da intifada hareketleriyle karşı çıkmış ve diğer Müslüman ülkelere önderlik etmiştir.

BİRİNCİ İNTİFADA

Birinci intifada öncesinde BM tarafından Filistin’e gönderilen komisyonun hazırladığı raporda, İsrail’in Filistinlilere karşı yaptıkları insan hakları ihlalleri belirtilmiştir.

Birinci İntifada (ayaklanma) veya Birinci Filistin İntifadası, İsrail’in, Aralık 1987’den 1993 Oslo Anlaşması’nın imzalanmasına kadar süren, Filistin topraklarını ele geçirmesine karşı, Filistinlilerin ayaklanma başlatmasıdır.

İNTİFADANIN SEBEPLERİ

İsrail’in Filistin halkına yaptığı baskılar

Filistinliler aleyhinde sonuçlanan barış görüşmeleri

FKÖ’nün komşu coğrafyalardan Tunus’a sürülmesi sonucu İsrail’e karşı direnişin zayıflaması

İsrail’in eğitimden ekonomiye, sağlıktan sosyal alana her türlü baskısı

İşsiz bırakma

Vergi toplama

Hukuk dışı ölümler

Toplu tutuklamalar

Yıkılan evler

Sürgünler, topraksız bırakma

1967 Arap - İsrail savaşından sonra 3 milyondan fazla Filistinlinin mülteci konumuna düşmesi

İsrail’in 1967 yılında yaşanan altı gün savaşlarında Batı Şeria, Kudüs, Sina Yarımadası ve Gazze şeridinde zorbalıkla hüküm sürmesi

Bütün bu sebeplerin yanı sıra ilk intifada hareketinin fiilini ateşleyen olay, 9 Aralık'ta Gazze’de başlamıştır. İsrail’e ait bir aracın dört Filistinliyi şehit etmesi, intifadayı başlatmıştır. İsrail’e mensup şahsın kasıtlı çarptığı gerçeği hızlı bir şekilde Gazze’de, Batı Şeria’da ve Doğu Kudüs’te yayılmıştır. Böylelikle Hamas öncülüğünde başlatılan hareket, tüm Filistin halkı tarafından intifadaya dönüşmüş ve İsrail’e karşı kepenk kapatma, İsrail ürünlerini satın almamak, İşgal yönetimine vergi ödememek, ordu emirlerine karşı sivil itaatsizlik ve resmi kurumlarına zarar verme gibi ciddi boykotlar uygulamıştır.

Filistin halkı, İsrail’e bağımlı olduğu her noktayı reddeden bir duruş sergilemiştir. Buna cevaben İsrail, ayaklanmaları durdurmak için 80.000 askeri mobilize etmiş, kadın ve çocuk dinlemeden zulüm eziyet ve katliama devam etmiştir.

İbadetler esnasında bombalamak, plastik mermilerle saldırmak, sakat bırakmak gibi türlü eziyetlerle bu süreci Filistinlilere yapılan bu haksızlık, işsizlik, açlık, susuzluk, evlerinden ve memleketlerinden sürgün edilme gibi sıkıntıları beraberinde getirmiştir. İsrail’in izlediği politika sonucunda 1000’den fazla Filistinli şehit edilmiş ve 120.000'den fazla Filistinli tutuklanmıştır. Buna ek olarak Kudüs’ün statüsü gibi önemli konular göz ardı edilmiş ve hiçbir çözüm önerisi sunulmadığı gibi İsrail tarafından yapılan adaletsizlikler ve zulümler de devam etmiştir.

Bütün bu yaşananlar Filistinlileri 2000 yılı eylülünde ikinci intifadayı başlatmalarının en açık sebebi olmuştur.

İKİNCİ İNTİFADA: “EL AKSA İNTİFADASI”

Filistin halkının 2000 - 2005 yılları arasındaki ayaklanmasına verilen isimdir.

İKİNCİ İNTİFADANIN SEBEPLERİ

Birinci intifada sebepleri dışında Oslo Anlaşması’nın getirdiği adaletsizlikler

Ariel Şaron’un bin din güvenlik görevlisiyle Mescidi Aksa’ya baskını

İntifadanın sembol ismi olan Muhammed Durra’nın şehit edilmesi

Dönemin İsrail Başbakanı Ariel Şaron'un 28 Eylül 2000'de İsrail askerlerinin koruması altında Mescid-i Aksa'nın avlusuna girmesi ve ‘burası hep bir İsrail bölgesi olarak kalacak, Yahudilerin en kutsal mekânlarından biri olarak burayı ziyaret etmek her Yahudi’nin hakkıdır’ demesi ikinci intifadanın fitilini ateşlemiştir. Filistinli birkaç mücahidin şehadetine ve çok sayıda Filistinlinin yaralanmasına yol açan olayların ardından Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde şiddet olayları hızla yayılmıştır. Çatışmaların üçüncü gününde, Gazze Şeridi'ndeki Selahaddin Caddesi'nde bir duvarın dibine sığınan Filistinli silahsız bir baba ve 11 yaşındaki oğlunun, kendilerini kurşunlardan korumaya çalışırken İsrail askerlerinin doğrudan ateşine maruz kalmaları ve küçük çocuğun babasının gözleri önünde şehit edilişinin kameralara yansıması dünya ve bölge kamuoyunda infiale yol açmıştır.

İkinci intifadanın sembol ismi haline gelen Muhammed Durra'nın şehadetinin ardından Filistin halkı sokaklara çıkarak gösteriler düzenlemiştir. İsrail askerleri ile Filistinliler arasında çıkan olaylar, çok sayıda kişinin ölmesine ve yaralanmasına neden olmuştur.

İNTİFADANIN SONUÇLARI

Filistin halkının müzakereye katılması

Madrid konferansı ve Oslo Anlaşmalarına katılması

Filistin’de yaşanan soykırım ve zulme uluslararası platformda farkındalık sağlanması

Filistin halkının canlarını ortaya koyarak Kutsal beldeleri ve ülkeleri için yaşadıkları her türlü zulmün ve buna karşı sergiledikleri direnişin duyulması

Arap baharı gibi güçlü bir sürece adım atılması

ARAP BAHARI

Müslüman Arap ülkelerinde çıkan türlü isyan ve intifadalar, halkların beraberce ayaklanıp Arap baharı gibi güçlü bir direnişe girmesine yol açmıştır. Basit ayaklanmalar olarak görülen bu isyanlar, Müslüman Arap devletlerinin birliğiyle güçlü sonuçlar elde edileceğini göstermiştir.

Arap baharı; yalnızca Arap milletinden olan Müslümanların değil, yeryüzündeki bütün Müslümanların birliğiyle, dünyadaki zulmü engelleyebileceklerinin apaçık göstergesidir. Rabbimizden; dünya üzerindeki Müslümanlar olarak tek yumruk halinde bir avuç Siyonist topluluğuna karşı, kutsal kitabımız Kuran-ı Kerim’de vadettiği şekilde galip gelmeyi niyaz ediyoruz.

Ayşe Sümeyye AKIN

Kaynakça

https://www.aa.com

https://kudusarastirmalari.com/

https://www.marmarailahiyat.com/

Kudüs Akademisi Ders Notları

https://tr.wikipedia.org > wikipedianın batı menşeli olması ve hatta ucunun abd ye dayanması aşikar olduğu halde çalışma araştırmamıza bu kaynaktan eklemede bulunma amacımız, israilin zulmünü yalanlayamayıp bu itirafta bulunduklarını göstermektir.

Bu makale Hucurat Hareketi’nin Aksa Halkaları Projesi kapsamında deneme türü olarak yazılmıştır.